Müzeler, tarih, sanat, kültür ve bilimle ilgili önemli eserlerin saklandığı ve sergilendiği kurumlardır. Yeni bir şehir veya ülke gezilirken, ziyaret edilmesi gereken mekanların başında gelirler. Çok sayıda kişinin yeni şeyler öğrenmek ve keyifli vakit geçirmek için gezdiği müzelerde sergilenen eserlerin kullanıcılar tarafından algılanmasında doğru aydınlatma büyük önem taşır. Bu yazıda, müzelerin iç tasarımında aydınlatmanın önemi hakkında detaylı bilgilere yer verilecektir.
Antwerp Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi/ Görsel https://www.archdaily.com/ adresinden alıntılanmıştır.
İlk Modern Müze Örnekleri
18. yüzyılda ortaya çıkan ilk müze örneklerinde temel amaç eserlerin sergilenmesi olmuştur, bu nedenle eserlerin, duvarlarda konumlandığı ve aydınlatmanın tavandan sağlandığı dikdörtgen yerleşimler tercih edilmiştir. Sergilemenin yanı sıra eğitim ve araştırma işlevlerinin de müzelere kazandırılmasıyla, 20. yüzyılda müzecilik anlayışı ve müzelerin iç tasarımları değişmeye başlamıştır. İnteraktif gösterim tekniklerinin kullanıldığı, ziyaretçilerin müze ile iletişim kurabildiği bir anlayış gelişmiştir.
Doğal Aydınlatma
Müzelerde doğru aydınlatmanın sağlanması, sergilenen eserlerin algılanması ve eserlerde oluşabilecek bozulmaları engellemesi açısından büyük önem taşır. Doğal ışık kaynaklarının kullanılması mekanların algılanışını zenginleştirir; ancak sergilenen eserlerde değişimlere sebep olabilir ya da ışık miktarı istenen atmosferi oluşturmak için yeterli olmayabilir. Bu sebeplerle, yapay ışık kaynaklarına ihtiyaç duyulur.
Türkiye’nin ilk modern ve çağdaş sanat müzesi İstanbul Modern/ Görsel https://www.archdaily.com/ adresinden alıntılanmıştır.
Müzelerde Aydınlatma
Müze yapılarında, tasarımcıların oluşturmak istediği atmosfer, sergilenecek eserlerin boyutları ve yapıldıkları malzemeler aydınlatma seçiminde etkili olan unsurların başında gelir. Aydınlatmalar seçilirken ışık rengi ve doğrultusu, ışığın gölgelere veya yansımalara neden olup olmaması etkilidir. Doğru ışıkla sergilenen eserlerin daha etkileyici ve estetik görünmesi mümkün olur. Bu kriterlere göre aydınlatma sistemi seçilir ve uygun konuma uygun açı ile yerleştirilir.
Müzeler gibi kamusal alanlarda, genellikle davetkar ve açık atmosferler oluşturmak istenir. LED aydınlatmaların tercih edilmesi bu açıdan fayda sağlar. LED aydınlatma sistemleri müzelerde tercih edilen asma tavan sistemleriyle kolaylıkla entegre edilebilir, şık ve modern ortamlar oluştururlar. Farklı boyutlarda üretilebilen LUMUNER Track Spot modelleri müzelerde ve galerilerde rahatlıkla kullanılabilir, asma tavan sistemleriyle entegre olarak estetik ve şık bir görünüm oluştururlar.
Dikkat Çeken Modern Mimari Proje Örnekleri
Antwerp Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi, KAAN Architecten/ Görsel https://www.archdaily.com/ adresinden alıntılanmıştır.
Antwerp Kraliyet Güzel Sanatlar Müzesi/ KAAN Architecten
1890 yılında açılan müze, ziyaretçilerin sanat eserleriyle birlikte alanın peyzajını da deneyimlediği, günışığının etkin olduğu bir bina olarak tasarlanmıştır. 20. Yüzyılda yapılan temel değişiklikler ile, yapının sirkülasyonunda ve şehirle ilişkisinde yenilikler meydana gelmiştir. 2000’li yıllarda KAAN Architecten’ın yaptığı eklemeler ile, müzenin tarihi dokusuna uygun ortamlar oluşturulmuştur. 19. yüzyıl müzesinde geniş pencerelerle günışığı ve peyzaj içeri alınmış, 21. yüzyıl tasarım kriterlerine uygun müzede ise, LED aydınlatma sistemleri kullanılarak estetik ve etkileyici ortamlar oluşturulmuştur.
Atina Olimpiyat Müzesi iç tasarımında aydınlatma sistemlerinin kullanımı/ Görsel https://www.archdaily.com/ adresinden alıntılanmıştır.
Atina Olimpiyat Müzesi/ KLab architecture + MULO creative Lab
Yunanistan’da bulunan Atina Olimpiyat Müzesinde heyecan veren bir öğrenme ortamı oluşturmak ve ziyaretçileri farklı gösterim teknikleriyle şaşırtmak istenmiştir. Olimpiyat oyunları tarihinin ve oyunların anlatıldığı müzenin iç tasarımında aydınlatma sistemleri önemli unsurlardan biri olmuştur. Sergi alanlarının aydınlatma sistemleri farklı noktalardan sızan günışığının etkisi taklit edilmeye çalışarak yapılmıştır. Duvarlarda gölgeler oluşturarak estetik ve şık bir atmosfer tasarlanmıştır.
Denver Sanat Müzesi Galeriler İç Tasarımı/ Görsel https://www.archdaily.com/ adresinden alıntılanmıştır.
Denver Sanat Müzesi Tasarım Galerileri ve Stüdyo/ OMA
Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan en önemli çağdaş sanat ve mimarlık müzelerinden biri olan Denver Sanat Müzesi’nin sanat galerileri OMA tarafından yenilenmiştir. Müzenin asma katında yer alan Ponti Galeri’de kullanıcıların kentlerde bina blokları arasında yürürken yaşadıkları deneyim oluşturulmak istenmiştir. Hareketli duvarlar kullanılarak, workshoplar ve sunumlar gibi aktiviteler için akıcı bir atmosfer oluşturmak ve çeşitli aktivitelere dikkat çekmek mümkün olmuştur.
Müzelerde ziyaretçilere etkileyici bir deneyim sunmak için mekanların iç tasarımlarında aydınlatma seçimi oldukça önem taşır. Eserlerin korunması ve sergilenmesi, şık ve estetik ortamların oluşturulması doğru aydınlatma sistemlerinin seçilmesiyle mümkün olur.
Kaynaklar
https://www.archdaily.com/970802/denver-art-museum-design-galleries-and-studio-oma?ad_medium=gallery
Şener, Feride & Yener Alpin, “Müzelerde Aydınlatma Kriterleri ve İstanbul Deniz Müzesi Örneği “ https://www.emo.org.tr/ekler/ed3f6c5e3c6aad5_ek.pdf
