Dünya’nın en ünlü mimarlık ofislerinden biri olan SANAA’nın en dikkat çekici ve etkileyici projelerinden biri olan Rolex Öğrenim Merkezi, 2010 yılından beri hizmet veriyor. Tasarıma ve mimarlığa ilgi duyan birçok insanın dikkatini çeken yapı, bir üniversite kampüsünün parçası. Pritzker Ödülü’nün kazanan tasarım İsviçre’nin Lausanne şehrinde yer alıyor.
Bu yazıda yapının tasarımı hakkında merak edilenleri kısaca özetledik.
2004 yılında açılan yarışmada Zaha Hadid, Rem Koolhaas, Herzog & de Meuron, Jean Nouvel gibi isimleri geride bırakarak birinci seçilen projenin tasarımı ünlü Japon mimarlık firması SANAA’ya ait. Japon mimarlar Kazuyo Sejima ve Ryue Nishizawa tarafından kurulan SANAA tarafından tasarlanan Rolex Eğitim Merkezi EPFL (Ecole Polytechnique Federole Lausanne) kampüsünde yer alıyor; ancak şehir halkının kullanımına açık bir kamusal alan.
Mekân Organizasyonu
2007-2009 yılları arasında inşa edilen bina üniversitenin öğrencileri için laboratuvar, kütüphane ve uluslararası kültürel bir merkez olarak işlev görüyor. 20 000 m2 lik bir alana yerleşen eğitim merkezi akışkan formu sayesinde açık ve kapalı alanları birbirlerine kolayca bağlayabiliyor. Yenilikçi tasarımıyla dikkat çeken yapı aynı zamanda 500 000 ciltlik bir kütüphaneye sahip.
EPFL’nin başkanı Patrick Aebische yapıyı matematikçileri, mühendisleri, nörobilimcileri, hayatları kolaylaştıran yeni teknolojiler tasarlamak için bir araya getiren, disiplinler arasındaki geleneksel sınırları yıkan bir mekân olarak tanımlıyor. Aynı zamanda bilim alanında çalışmanın toplumun ilerlemesi için gerekli olduğunu vurgulayarak halkı alana davet ediyor.
Tasarım
Tek bir mekân olarak tasarlanan yapı, bulunduğu arazinin merkezine yerleşiyor ve bu şekilde çevresindeki alanlardan yapıya kolay erişim sağlanıyor. 166,5 m x 121,5 m'lik alana dalgalanarak yerleşen yapı topografik bir alan oluşturuyor. Yapının geniş bir alana yayılan tek bir hacimden oluşması esnek ve kavisli bir form tercih edilmesini zorunlu kılıyor. Zemine farklı noktalarda dokunuyormuş izlenimi veren tasarım, iç mekânda eğimli bir hacim oluşturuyor. Yapıda sirkülasyonun merdivenler yerine, düşük eğimli rampalar ve teraslarla sağlanması iç mekânda vadi ve plato benzeri yerleşimler ortaya çıkarıyor.
Farklı işlevdeki alanların duvarlarla ayrılmadığı yapıda bu sayede tüm işlevler birbirlerine bağlanıyor. Yapının formunun farklı yüksekliklerde mekanlar oluşturulmasına olanak tanıması oditoryum, çalışma alanı, kafe gibi farklı gürültü düzeylerinde alanların bir arada bulunmasına imkân tanıyor.
Taşıyıcı Sistem
Görünür olmayan taşıyıcı sistemi sayesinde kavisli ve organik formu kusursuz şekilde oluşturulabilen Rolex Eğitim Merkezi, döşeme ve çatı kabuklarının bir araya gelmesiyle oluşuyor. İki kabuğun birbirlerine paralel olarak şekillendiği yapıda, döşeme beton, çatı ise çelik ve ahşap malzemelerden yapılmış. Yeni inşa tekniklerinin uygulandığı yapıda orta avlular etrafında eğimli şekilde yerleşen form açık mekanların ortaya çıkmasına olanak tanıyor.
Geleneksel eğitim yapılardan çok farklı bir formda tasarlanan Rolex Eğitim Merkezi farklı disiplinleri bir araya getiren bir merkez olmayı amaçlıyor. Bu nedenle işlevlerin birbirleriyle bağlantılı olduğu bir iç mekân tasarımı seçilen proje geniş bir alana tek bir hacim olarak yayılıyor. Kavisli bir kabuk formunun tercih edilmesiyle ayrı bir topoğrafyanın oluşturulduğu proje, tasarıma ilgi duyan herkesin ilgisini çekiyor.
Kaynaklar
https://www.dezeen.com/2010/02/17/rolex-learning-center-by-sanaa/
https://www.arkitektuel.com/rolex-egitim-merkezi/
