Mimaride Mobilite
Kavramı
Mobil
kavramı hareket edebilen, taşınabilen ve demonte edilebilen anlamlarında
kullanılmaktadır. Dolayısıyla bu özelliklere sahip her türlü mekan için mobil
mekan kavramını kullanabiliriz.
Mobil Mekan ve Yerle
Kurulan Aidiyet
Giderek
yaygınlaşan mobil mekan anlayışı, kentleşme ile başlayıp günümüze uzayan
süreçte insanın yerle kurduğu ilişkileri bir kez daha dönüştürmektedir. Tarihe
baktığımızda göçebe, avcı-toplayıcı bir hayat süren ve yere bağımlılığı günümüz
insanına nazaran kısıtlı olan insan gruplarının gıdanın saklanmasının
öğrenilmesi ve artı değer üretiminin gerçekleşmesiyle kentler kurmaya
başladığını ve bu süreçte yere aidiyetlerinin ve bağımlılıklarının arttığını
biliyoruz.
Günümüzde, sürekli ve hızlı bir şekilde gelişen bilgi ve
iletişim teknolojileri sayesinde daha esnek çalışma ve yaşam biçimleri ortaya
çıkmaktadır. Özellikle eğitimin ve çalışma hayatının dijitalizasyonu mekansal stabiliteyi
azaltarak “mobil mekan” kavramının öne çıkmasına sebep olmuştur. Mobil mekanı, dijital
teknolojiler sayesinde giderek yaygınlaşan, hareketi ve dinamizmi ilke edinen
güncel göçebe yaşam tarzının mekansal temsili olarak düşünebiliriz.
Mobil Mekan Anlayışının
Getirdiği Olanaklar
Mobil mekan insanların değişen ihtiyaçlarına, pek çok alanda hızlı ve pratik çözümler sunmaktadır. Bu çözümlere örnek olarak yaşamakta olduğumuz pandemi sürecinde veya iklim krizi sebebiyle giderek artan doğal afetler sonrasında ortaya çıkan barınma problemine karşın geçici mekanların hızlı bir şekilde oluşturulmasını, Covid-19’un aniden yayılması ile ortaya çıkan hasta yataklarının yetersiz kalması problemine getirilen mobil çözümleri, kültürel ve ekonomik sebeplerle dönemsel olarak ortaya konan çözümleri veya kişisel tercihlerle göçebe yaşamı seçenlerin mekansal ihtiyaçlarının karşılanacağı çözümleri düşünebiliriz.
Mobil Mekanın Geleceği
Pandemi sürecinde evlerimizden ayrılamadığımız, sosyal hayattan ve doğadan uzak kaldığımız süreçler yaşayarak doğayla ve insanla olan bağımızın ve hareket özgürlüğümüzün önemini bir kez daha fark ettik. Bu farkındalığın mimarlığa yansımalarıyla beraber hareket edebilen, monte-demonte edilebilen mobil yapıların kullanımlarının giderek yaygınlaşacağını tahmin etmek zor değil. Üretime ve gelişime bu perspektiften bakan bir mimarinin bizlere sunduğu olanakları öğrenmeye devam edeceğiz.
Bu ay Click! dergisinde yer alan tiny house örneklerimiz ile, mobil mimariye daha yakından göz atabilirsiniz.
